DE WEG VAN HET VOER DOOR HET PAARD

Als voedingsomzetter is het paard in veel opzichten bijzonder in vergelijking met andere grasetende zoogdiersoorten. Hier volgen we de weg van het voer door het voerverteringssysteem van het paard – van de mondholte tot het rectum.

HET PAARD – EEN RUWVOEROMZETTER

Het paard is een herbivoor, aangepast aan het eten van gras het grootste deel van de dag. Om natuurlijke redenen kan het paard in dit deel van de wereld niet het hele jaar door vers gras worden aangeboden en zodra een paard van de weide wordt gehaald, wordt het op een dieet gezet dat er niet echt natuurlijk voor is. Hooi, voordroogkuil en granen zijn voorbeelden van voedermiddelen die we om praktische redenen en afhankelijk van ons gebruik van het paard genoodzaakt zijn het gras te vervangen. Sinds het paard een gedomesticeerd dier is geworden, hebben we dus tot op zekere hoogte zijn natuurlijke eetgewoonten verstoord. Dit is een feit waar het nuttig kan zijn om van tijd tot tijd naar terug te keren. Gras en ander ruwvoer zijn rijk aan plantaardige vezels, die cruciaal zijn voor een verstoorde voervertering. Hun rol in de energieopname van het paard is ongelooflijk belangrijk.

Een verhoogde energiebehoefte in combinatie met hoge prestatie-eisen aan het paard kunnen betekenen dat het voer geconcentreerd moet worden. Het is dan belangrijk dat het paard nog voldoende vezels binnenkrijgt en dat de inname van zetmeel niet tot een schadelijk niveau komt. In het geval van een hoge energievoorziening is het ook belangrijk dat de energie in een zachte vorm wordt geleverd. In de juiste hoeveelheid is vet een zachte energiebron, die in een ander deel van het maag-darmstelsel wordt opgenomen dan zetmeel. Een goed krachtvoer moet daarom rijk zijn aan zowel vet als vezels. Daarom is haver beter geschikt als paardenvoer dan bijvoorbeeld gerst en maïs.

Het is dan ook niet vanzelfsprekend dat paarden voer krijgen dat is afgestemd op hun specifieke manier van opnemen en omzetten van voedingsstoffen. Er zijn paardeneigenaren die hun paarden voeren met mineraalvoer dat is ontworpen om te voldoen aan de behoeften van andere diersoorten die een heel ander type voervertering hebben. Als het gaat om de menselijke voeding, hebben we het soms over "functionele voedingsmiddelen". Dit betekent voeding die een "gezonde" werking heeft. Een goed voorbeeld zijn de SPC-producten van KRAFFT die het paard helpen gehydrateerd te blijven. Door onderzoek weten we nu voldoende over de opname van voedingsstoffen door het paard om producten te kunnen ontwikkelen voor "functionele voeding" – d.w.z. paardenvoer met overeenkomstige eigenschappen.

Het pad van voer door het paard

DE MONDHOLTE – EERSTE STOP

Het proces begint in de mondholte. De plukjes gras, krachtvoer of ruwvoer waar het paard op heeft gekauwd, worden in eerste instantie door de kiezen verpletterd en vermengd met speeksel. Het gebit heeft in dit verband een zeer belangrijke functie. Tijdens het kauwen wordt het voedsel gemengd met speeksel om het voortdurende transport door de spijsvertering te vergemakkelijken.

DE VOEDINGSSONDE – EEN GEVOELIG ORGAAN

De voedingssonde is de schakel tussen de mondholte en de maag. Bij het paard is het oppervlakkig gelegen en het is vrij eenvoudig om een "broodje" ingeslikt voer langs de voerlijn langs de linkerkant van de keel te volgen.

DE MAAG – EEN STATION OP DE WEG

Veel mensen stellen zich de maag voor als een soort eindpunt waar de uiteindelijke extractie van voedingsstoffen plaatsvindt. Dit is echter bij geen enkele zoogdiersoort het geval – en al helemaal niet bij paarden. Zijn maag is opmerkelijk klein in verhouding tot zijn lichaamsvolume en de rest van zijn spijsverteringsstelsel, en zijn voedsel brengt relatief weinig tijd door in de maag.

DE DUNNE DARM – EEN OPHAALSTATION VOOR LICHT VERTEERBARE ENERGIE

In de dunne darm worden voornamelijk de licht verteerbare energiestoffen geëxtraheerd die worden gebruikt bij explosief spierwerk en die kunnen worden opgeslagen in het spierstelsel en vetweefsel van het paard. Het paard heeft een vrij beperkt vermogen om deze vorm van koolhydraten op te nemen, en men moet het belang ervan in de voeding niet overdrijven.

DE DIKKE DARM – WAAR MICRO-ORGANISMEN HET WERK DOEN

In de grote en appendix vindt het grootste deel van de nutriëntenextractie van het paard plaats, en het zijn bacteriën, schimmels en eencellige dieren die de verwerking voor hun rekening nemen. Nu gaat het om microbiologische verwerking.

NORMALE ONTLASTING – EEN TEKEN VAN GEZONDHEID

Wanneer er voldoende ontlasting in het rectum komt, treden de fecale reflexen van het paard in werking. Normale ontlasting is verdeeld in een aantal stevige "ballen" die gemakkelijk te ontbinden zijn. Dunne en stinkende ontlasting is altijd een waarschuwingssignaal en kan een teken zijn dat de microflora in de dikke darm is verstoord. Een veel voorkomende reden hiervoor kan voer of water zijn van slechte hygiënische kwaliteit.